In Nederland is de handel in organen verboden, maar in het buitenland bestaat een schimmige handel. Omdat Nederlandse patiënten na een transplantatie in het buitenland weer bij hun eigen arts komen, is soms bekend hoeveel ze betaald hebben voor een orgaan, vertelt orgaanhandelonderzoeker Frederike Ambagtsheer (Erasmus MC).

Je kunt duizenden euro's verdienen als je je nier verkoopt

Slechts enkele organen kun je veilig verwijderen. Zo heeft een mens twee nieren, maar met een nier kun je ook leven. ‘Van Nederlandse patiënten weten we dat ze voor een nier 10.000 tot 50.000 euro betaald hebben’, zegt Ambagtsheer. Daarvoor moesten deze mensen uitwijken naar landen als Tunesië en Irak. Reken je de genoemde bedragen om naar een Nederlands prijspeil (de modale inkomens in die landen liggen veel lager dan hier), dan zou een nier in ons land theoretisch ongeveer een ton waard zijn.

Je lever is het meest waard

Het is ook mogelijk om een deel van de lever te verwijderen. Uit Bangladesh, waar op de zwarte markt relatief veel leverdonoren worden geworven, zijn advertenties bekend waar iets minder dan 1000 euro beloofd wordt voor een nier en iets minder dan 3000 voor een leverlob. Het suggereert dat een deel van de lever drie keer zoveel waard is als een nier. Daarmee komt de theoretische verkoopwaarde op 300.000 euro.

Verdienen aan bloed en haren

Behalve organen kun je bij leven bijvoorbeeld ook bloed, haren, sperma en eicellen verkopen, maar dat is veel minder lucratief. Bloeddonaties leveren hooguit 200 euro per maand op (in de Verenigde Staten; in Nederland mogen donoren niet betaald krijgen), en voor vijftig centimeter lange haren wordt zo’n 50 euro neergeteld. In Denemarken krijgen spermadonoren ongeveer 50 euro per donatie (ook hiervoor mag in Nederland niet betaald worden), eiceldonoren zo’n 1000 euro. Alles bij elkaar komt de verkoopprijs van iemands lichaamsdelen iets boven de 400.000 euro uit.

Theorie en praktijk

Een belangrijke kanttekening: dit is een theoretisch bedrag. Zo moet een verkoper een patiënt treffen die liever een dure Nederlandse nier of leverlob koopt, dan een goedkopere uit het buitenland. Bovendien gaat niet al het geld naar de verkopende partij. Een groot deel blijft hangen bij de artsen, het ziekenhuis en de illegale handelaar.

Wil je betere investeringen maken dan je organen verkopen? Doe dan nu onze cursus Beleggen voor beginners.